online
Artikelen en bijdragen in boeken
Verder dan de hemel
Niemand wist waar de bron van de Nijl lag. Maar een Egyptische schrijver dacht dit wel te weten. Zijn verhaal was echter bijzonder merkwaardig. Een bron zonder bodem? Een grenzeloze diepte?
De godin van de Waarheid
Geen godin in Egypte was zo belangrijk als de godin van de Waarheid. Met haar karakteristieke veer op haar hoofd siert zij diverse muren. In sommige afbeeldingen zien we de koning zelfs een miniatuur van haar presenteren. De Egyptenaren noemden deze godin Maät. Maar wie nu denkt dat Maät een echte godin is heeft het mis. Maät is een personificatie. Waarom was Maät zo belangrijk? Wat was haar rol en betekenis voor mensen?
Toetanchamon en het Huis van Goud
Net als bij ons waren er in het oude Egypte diverse soorten huizen. Zo woonden mensen in huizen van gedroogde klei en goden daarentegen in tempels van steen. Een tempel was het huis voor de god met in het hart het godenbeeld in een kapel. Ook versierden de Egyptenaren regelmatig hun sarcofagen met motieven van paleismuren inclusief deuren en ramen. Waarschijnlijk deden ze dit om het ‘Huis van Osiris’ uit te beelden, de plaats waar de Egyptenaar graag naar toe wilde. Maar het meest bijzonder zijn de kisten van Toetanchamon. Zij stonden in het ‘Huis van goud’, zoals de Egyptenaren de grafkamer noemden en dat heeft te maken met het veranderingsproces van een mens in een god.
Zo mooi als een waterlelie
Eén van de mooiste bloemen die de Nijl sierden in het oude Egypte was de blauwe waterlelie. Elke morgen, bij de eerste zonnestralen, ontvouwt de bloem zijn blaadjes. ‘s Nachts sluit hij zich weer en trekt zich onder water terug. De volgende morgen opent hij zich opnieuw. De Egyptenaren zagen al snel dat zij deze bloem konden gebruiken om iets uit te leggen over de natuur. Waar komt al het leven vandaan? En wat is de bestemming van al deze wezens? De Egyptenaren stopten hun ideeën in een mythe en hoewel deze een paar duizend jaar oud is, weerspiegelt zij een heel moderne visie.
Isis, de hemelse godin
Isis, misschien wel de meest bekende godin van Egypte. In de eeuwen rond het begin van onze jaartelling was zij zelfs zo populair dat mensen in alle landen rond de middellandse zee van haar hadden gehoord. Beeldjes van deze godin zijn in het hele Romeinse Rijk gevonden en zelfs verder dan dat, van Engeland tot Afghanistan en van Soedan tot en met Nederland. Overal zijn sculpturen van haar opgegraven. Restanten van tempels aan haar gewijd, zijn in diverse landen aangetroffen. Isis was een geliefde godin. Isis was ook met mysteries verbonden. Mensen die in haar cultus waren ingewijd konden onsterfelijkheid bereiken, zei men. Wie was deze geheimzinnige godin?
De kunst van het luisteren
Egypte. Land van indrukwekkende tempels en geheimzinnige hiërogliefen. Al in de oudheid bezochten mensen dit land aan de Nijl. Bezoekers vermoedden dat achter de Egyptische teksten wijsheid verscholen lag. Ook de Egyptenaren zelf waren hiervan overtuigd. De Egyptenaren noemden hun hiërogliefen Medoe Netjer, goddelijke woorden. Thoth, de god van de wijsheid zou het schrift aan de Egyptenaren hebben gegeven. Hoewel Thoth in verband wordt gebracht met schrijvers, heeft de wijsheid van Thoth niets te maken met intellectuele boekenkennis. Wijsheid van Thoth betekent wijsheid van het hart. Deze wijsheid kon iedereen ontwikkelen. Daarvoor is een speciale vorm van reflectie nodig: luisteren.
Reis door Het Mooie Westen.
Mysteries van de dood; oogst uit een oude beschaving.
Steeds weer vinden we artefacten uit oude beschavingen. Meer en meer ontvouwt zich hun mysterieuze betekenis. Daarbij ontdekken we ook stukjes van een verloren gegane wijsheid. Een zo’n oude beschaving die blijft fascineren is de Egyptische. Niet alleen vanwege zijn vaak schitterende kunstvoorwerpen, maar ook vanwege de speciale aandacht die de Egyptenaren schonken aan de dood. Eigenlijk is dood geen goede omschrijving. Volgens de oude Egyptenaren bestaat er geen dood. Er bestaat alleen maar leven. Leven met vorm en leven zonder vorm. Het bewustzijn kan volgens hen in verschillende toestanden verkeren, zowel tijdens het leven als tijdens de periode die we dood noemen.
Koningen van de zon: van mens tot koning tot god
Geen land dat zo tot de verbeelding spreekt als het oude Egypte. De imposante architectuur en de mysterieuze beelden drukken een tijdloze schoonheid uit; een schoonheid van een andere wereld die je toch herkent, uit welke tijd of cultuur je ook komt. Vaak zien we de koning (farao) oog in oog met de goden weergegeven of we zien de koning als een god uitgebeeld. Deze voorstellingen geven aan dat koningen de hemelwereld konden bereiken tijdens hun leven. Ook teksten geven aan dat koningen voor een kort moment één konden worden met de zonnegod. Thoetmoses III zegt bij zijn kroning bijvoorbeeld dat hij naar de hemel ‘opsteeg als een goddelijke valk (…) en kennis maakte met de wijsheid van de goden zoals Horus’. Op dat moment straalt hij als de zon. Maar was deze ervaring nu alleen weggelegd voor koningen? Wat werd eigenlijk met het koningschap bedoeld? En hoe moeten we de zonnegod zien?